Οικοδόμημα Ζ (περ. 430 π.Χ.)
Κατά το γ΄ τέταρτο του 5ου αι. π.Χ., λίγα χρόνια πριν από την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου (περί το 430 π.Χ.), χτίστηκε στην περιοχή του Κεραμεικού, στο τρίγωνο που σχηματίζουν το τείχος της πόλης και η Ιερά Πύλη, ένα ευρύχωρο οικοδόμημα εμβαδού 600 τ.μ. περίπου, το οποίο λειτούργησε ως ιδιωτική οικία και έχει ονομαστεί συμβατικά από την σύγχρονη έρευνα ‘‘Οικοδόμημα Ζ’’. Υπεύθυνος για την ανέγερσή του ήταν ένας άγνωστος σε μας ευκατάστατος Αθηναίος πολίτης. Αν και από αυτό είναι ορατό επί τόπου σήμερα μόνο ένα ψηφιδωτό, το σχέδιό του αποδεικνύει ότι πρόκειται για πολυτελή κατοικία που περιλάμβανε τουλάχιστον δεκαπέντε δωμάτια που περιέβαλλαν δύο αυλές με πηγάδι η καθεμιά. Το πρώτο αυτό κτίσμα (Ζ1) παρέμεινε σε χρήση για μικρό διάστημα, αφού, καθώς φαίνεται, ισοπεδώθηκε εξαιτίας ενός από τους σεισμούς που αναφέρουν οι αρχαίες πηγές μεταξύ των ετών 427 και 420 π.Χ.
Επάνω στα απομεινάρια του οικοδομήματος Ζ1 εδράστηκε στο δ΄ τέταρτο του 5ου αι. π.Χ. ένα νέο κτίριο (Ζ2), με το ίδιο εμβαδόν αλλά με σαφώς διαφορετική κάτοψη. Ούτε και αυτό το κτίσμα επιβίωσε για πολύ· καταστράφηκε ολοσχερώς κατά την κατεδάφιση των τειχών της ηττημένης Αθήνας στο τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου, το 404 π.Χ. Ως εκ τούτου, δεν γνωρίζουμε εάν το οικοδόμημα Ζ2 χρησίμευσε ως ιδιόκτητος χώρος κατοίκησης, όπως ο προκάτοχός του, ή εξυπηρέτησε κάποια άλλη σκοπιμότητα.
Μόλις στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. χτίστηκε επάνω στα θεμέλια του Ζ2 το οικοδόμημα Ζ3, του οποίου η διαμόρφωση είναι στο μεγαλύτερο μέρος της όμοια με αυτή του Ζ2. Κρίνοντας από την οικοσκευή του, που διασώθηκε σχεδόν ακέραιη επί τόπου (πλήθος αγνύθων, δεξαμενές), αποτέλεσε εργαστήριο-βιοτεχνία κατασκευής υφασμάτων, ενώ τα πολυάριθμα κύπελλα και σκεύη φαγητού που αποκαλύφθηκαν προφανώς πιστοποιούν μία δεύτερη ή δευτερεύουσα χρήση του ως ξενώνος/πανδοχείου. Το κτίριο χρησιμοποιήθηκε αδιαλείπτως για περίπου τρεις δεκαετίες, οπότε ερειπώθηκε πέφτοντας θύμα μιας φυσικής καταστροφής, ενδεχομένως ενός σεισμού των τελών του 4ου αι. π.Χ.
Σύντομα, οπωσδήποτε μέσα στο α΄ ήμισυ του 3ου αι. π.Χ., τα θεμέλια του κτιρίου Ζ3 υιοθέτησε ένα ίδιου μεγέθους κτίριο, το Ζ4, το οποίο με τη σειρά του διαδέχθηκε μέσα στον ίδιο αιώνα το οικοδόμημα Ζ5. Δεν είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε την ακριβή χρήση αυτών των δύο κτισμάτων. Δεδομένου ότι οι δεξαμενές νερού που διαπιστώθηκαν χρησιμοποιούνταν έως και τις αρχές του 1ου αι. π.Χ., πιθανόν είναι να υπήρξαν ως βιοτεχνίες. Έπειτα από την καταστρεπτική επιδρομή του Σύλλα (86 π.Χ.), οι δεξαμενές επιχώθηκαν και αχρηστεύθηκαν. Στην συνέχεια φαίνεται ότι χτίστηκε οικοδόμημα με περίστυλη αυλή, μας διαφεύγει όμως τόσο η συνολική διάρθρωσή του όσο και ο συγκεκριμένος σκοπός που κλήθηκε να εκπληρώσει.
Κατόψεις των επάλληλων οικοδομημάτων Ζ. α) Οικοδόμημα Ζ1, β) Οικοδόμημα Ζ2, επάνω απότο Ζ1, γ) Οικοδόμημα Ζ3, δ) Οικοδόμημα Ζ4, επάνω από το Ζ3 και νεώτερα οικοδομήματα (Ζ5) ή εργαστήρια επάνω από το Ζ4.
|
ΚΛΕΙΣΙΜΟ