Δικαστήρια
Οι κύριες πολιτικές, διοικητικές και νομοθετικές λειτουργίες του αθηναϊκού κράτους στεγάστηκαν στους κόλπους της Αγοράς, συγκεντρωμένες κυρίως στο δυτικό τμήμα του χώρου, με τον οποίο συνδέθηκαν επίσης κάποια από τα δικαστήρια της αρχαίας Αθήνας. Πρόκειται για μεγάλα δικαστήρια, το μικρότερο εκ των οποίων απετελείτο από 201 μέλη, με τα μεγαλύτερα να ξεπερνούν κατά πολύ αυτόν τον αριθμό. Αν και έχουμε στην διάθεσή μας αρκετό υλικό (γραπτές πηγές) σχετικά με την ύπαρξη αυτών των δικαστηρίων, η ανίχνευση των χώρων όπου εδράζονταν και η αναγνώριση της φυσικής μορφής τους είναι στις μέρες μας από εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη.
Δύο περιοχές στην Αγορά ενδέχεται να φιλοξενούσαν τέτοια διακαστήρια. Η πρώτη, καταλαμβάνει χώρο στην νοτιοδυτική γωνία της, και περιλαμβάνει ένα ευρύχωρο τμήμα γης περικλειόμενο από ορθογώνιο περίβολο. Δεδομένης της κακής κατάστασης διατήρησης των ερειπίων και της έλλειψης πληροφοριών, δεν μας δίνει κανένα ουσιαστικό στοιχείο σχετικά με την χρήση του, μολονότι το μέγεθος, η θέση και η πρώιμη χρονολόγησή του (6ος αι. π.Χ.) το αποκαθιστούν ως σημαντικό κτίσμα, για το οποίο η επικρατέστερη ερμηνεία είναι αυτή του δικαστηρίου. Ένα δεύτερο αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα στην βορειοανατολική γωνία της Αγοράς συγκεντρώνει περισσότερες πιθανότητες ως δικαστήριο. Πρόκειται για τρία μεγάλα κτίρια ακανόνιστου σχήματος, που χτίστηκαν στο σημείο αυτό στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. και αντικαταστάθηκαν στον ύστερο 4ο αι. π.Χ. από μία μεγάλη περίστυλη αυλή· οποιοδήποτε κάποιο από αυτά τα κτίρια, ή και τα τρία μαζί, θα ήταν αρκετά ευρύχωρα, ώστε να στεγάσουν ένα ή περισσότερα δικαστήρια.
Άλλα διάσπαρτα ευρήματα προερχόμενα από την Αγορά προφανώς αποτελούσαν αρχικά τμήματα της επίπλωσης άλλων δικαστηρίων που ενδέχεται να βρίσκονταν εκεί. Ξεχωριστό παράδειγμα αποτελούν τα κατάλοιπα ενός σπάνιου δείγματος μνημειακού υδραυλικού ωρολογίου (κλεψύδρα) του β΄ ημίσεος του 4ου αι. π.Χ., που ίσως χρησίμευε για την μέτρηση του χρόνου των λόγων που εκφωνούνταν στα δικαστήρια· το μοναδικό γνωστό παράλληλό του απαντάται στον Ωρωπό, όπου σώζεται σχεδόν ανέπαφο. Τέλος, ένα ακόμα, ταπεινής κατασκευής τεχνούργημα, που προσφάτως ταυτίστηκε ως αντικείμενο ανήκον σε δικαστικό εξοπλισμό είναι το καπάκι ενός δοχείου μαγειρικής, γνωστό ως εχίνος, του 4ου αι. π.Χ.· το γραπτό κείμενο που φέρει στην κορυφή του (φαινόμενο ιδιαίτερα ασυνήθιστο), αν και αποσπασματικά διατηρημένο, φαίνεται ότι απαριθμεί εν είδει πρόχειρου καταλόγου τα εναποθηκευμένα στο τσουκάλι έγγραφα, τα οποία θα έμεναν εκεί έως ότου χρειαζόταν να χρησιμοποιηθούν σε κάποια δίκη.
Κάτοψη της Αγοράς των κλασσικών χρόνων όπου διακρίνονται δύο από τα κτίσματα που πιθανόν λειτούργησαν ως δικαστήρια: το τετραγωνικό περιστύλιο (στο μέσο της ανατολικής πλευράς) και ένα ακόμη ορθογωνικής διατομής οικοδόμημα, που μάλλον υπήρξε έδρα της Ηλιαίας (κοντά στο νοτιοδυτικό άκρο).
Σχεδιαστική αποκατάσταση του τετράγωνου περίστυλου κτίσματος.
Σωζόμενα υλικά κατάλοιπα (πάνω) και αποκατάσταση σε τομή (κάτω) του υδραυλικού ωρολογίου του ύστερου 4ου αι. π.Χ., που αποκαλύφθηκε στον χώρο της Αγοράς.
Το κάτω μισό (πάνω) και αποκατάσταση (κάτω) μιας κληρωτίδας, που χρησίμευε για την τυχαία επιλογή (κλήρωση) των δικαστών και άλλων αξιωματούχων.
|
ΚΛΕΙΣΙΜΟ
