Πελαργικόν (/Πελασγικόν) ή Εννεάπυλον τείχος (τέλη 13ου αι. π.Χ.)
Περί τα τέλη της Υστεροελλαδικής ΙΙΙΒ περιόδου (περ. 1.300-1.200 π.Χ.), παρατηρείται μεγάλη οικοδομική δραστηριότητα στην Ακρόπολη. Ισχυρό τείχος, πάχους 6μ. και επιβλητικών διαστάσεων, περιέβαλε την οφρύ του βράχου, με σκοπό την προστασία του από τις ληστρικές επιδρομές εχθρικών φύλων. Στο συγκρότημα περιλαμβανόταν και μία πηγή σε σχισμή του βράχου στην βόρεια πλευρά της Ακροπόλεως. Ο εντυπωσιακός όγκος και ο μνημειώδης χαρακτήρας του τείχους ήταν προφανώς τα στοιχεία που ενέπνευσαν την ονομασία του ως «Κυκλώπειον» (χτισμένο δηλ. από τους γιγαντόσωμους Κύκλωπες). Η ιδιαιτέρως επιμελημένη τοιχοποιία του και οι δομικές ομοιότητες (πελώριοι ακανόνιστοι ογκόλιθοι στις όψεις, με μικρές πέτρες να συμπληρώνουν τα μεταξύ τους διαστημάτα, ενώ πέτρες και χώμα γέμιζαν τα διάκενα ανάμεσα στις δύο όψεις του τείχους) που εμφανίζει με τα οχυρωματικά έργα των Μυκηνών, της Τίρυνθος και του Γλά οδήγησαν στην υπόθεση ότι ίσως οι κατασκευαστές του να ταυτίζονται με αυτούς των τειχών των ακροπόλεων των μεγάλων μυκηναϊκών κέντρων της ηπειρωτικής Ελλάδος. Το μεγαλύτερο σωζόμενο τμήμα του βρίσκεται στα ανατολικά του μεταγενέστερου ναού της Αθηνάς Νίκης, στη θέση του οποίου υψωνόταν τότε δυνατός πύργος, ενώ άλλα υπολείμματά του διατηρούνται νοτιοδυτικά του Παρθενώνος, στο υπόγειο του σημερινού μουσείου Ακροπόλεως.
Σε επίπεδο χαμηλότερο από αυτό της κύριας οχυρωματικής γραμμής υψωνόταν – όπως και σε άλλες προϊστορικές ακροπόλεις – ένα δεύτερο, εξωτερικό τείχος με εννέα πύλες, το «Πελαργικόν/Πελασγικόν» ή «Εννεάπυλον», το οποίο λειτουργούσε επικουρικά προς το κύριο και παράλληλα προστάτευε τις πηγές νερού που βρίσκονταν στους πρόποδες του βράχου (Κλεψύδρα στα βορειοδυτικά, πηγή στη σχισμή του βράχου στα βόρεια και πηγή στα νοτιοανατολικά, στη θέση του Ασκληπιείου των κατοπινών χρόνων). Το 480 π.Χ. υπέστη σημαντικές φθορές εξαιτίας της περσικής εισβολής. Στα πρώτα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου (431 π.Χ. και εξής) ο χώρος που οριζόταν από το Πελαργικόν χρησιμοποιήθηκε ως τόπος κατοικίας προσφύγων που είχαν εισρεύσει στην Αθήνα από την ύπαιθρο χώρα της Αττικής.
|
ΚΛΕΙΣΙΜΟ