Σούνιον, Ιερό της Αθηνάς
Το ιερό τέμενος της Αθηνάς βρίσκεται βορειοανατολικά του ναού του Ποσειδώνος, από τον οποίο χωρίζεται με ένα ύψωμα. Μέσα σε αυτό αποκαλύφθηκαν τα κατάλοιπα ενός ασυνήθιστου ναού ιωνικού ρυθμού, που αποτελεί μοναδικό δείγμα τέτοιου είδους περίπτερου ναού στην Αττική: πρόκειται για κλειστό τετράγωνο κτίσμα χωρίς πρόσταση, με είσοδο στα ανατολικά και κιονοστοιχία μόνο στις δύο του πλευρές (ανατολική και νότια)· μπροστά στον οπισθότοιχο βρισκόταν βάθρο από λιθόπλινθο μεταγενέστερης περιόδου, που πιθανώτατα ανήκε σε υπερφυσικού μεγέθους λατρευτικό άγαλμα. Το σωζόμενο υλικό και κυρίως η συγκριτική μελέτη των γραπτών αναφορών αρχαίων συγγραφέων (Παυσανίας και Βιτρούβιος) μας επιτρέπουν να αποδώσουμε με ασφάλεια τον ναό στη λατρεία της Αθηνάς. Ο ναός (λίγο μετά το 450 π.Χ.) είχε αρχικά διαφορετικές διαστάσεις, όχι όμως και διαφορετική μορφή. Φαίνεται ότι η περίεργη κάτοψη υιοθετήθηκε ευθύς εξαρχής (κατ’ άλλους η ανατολική και η νότια εξωτερική κιονοστοιχία προστέθηκαν στα 460-450 π.Χ., σε μια δεύτερη οικοδομική φάση του ναού) για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένες λατρευτικές ανάγκες και δεν ενδείκνυτο για μεγάλες αλλαγές προσαρμοσμένες στις κλασσικές αντιλήψεις, μιας και ριζικές επεμβάσεις επί του αρχικού σχεδίου θα προκαλούσαν ποικίλες κατασκευαστικές και οπτικές δυσαρμονίες. Η λιτή και χαλαρή, μη μνημειακή διαμόρφωση του ναού καθρεφτίζεται επίσης στην παντελή απουσία γλυπτού διακόσμου. Η ζωφόρος δεν σώζεται. Μόνο το γείσο και η πήλινη σίμη έφεραν γραπτή διακόσμηση. Στα ρωμαϊκά αυτοκρατορικά χρόνια η κιονοστοιχία απομακρύνθηκε και ξαναχρησιμοποιήθηκε στην Αγορά των Αθηνών.
Μόλις λίγα μέτρα βορειοανατολικά του ναού της Αθηνάς εντοπίσθηκε ένας λιτός οίκος περιορισμένων διαστάσεων, με θεμέλια από λογάδες λίθους και πλίνθινη ανωδομή. Εντός του κτίσματος διατηρείται η βάση ενός αγάλματος, ίσως του λατρευτικού αγάλματος της θεάς. Αργότερα, περί το γ΄ τέταρτο του 6ου αι., προστέθηκε στον μικρό οίκο προσθώο με δύο δωρικούς κίονες που πατούσαν απευθείας στο έδαφος. Ο βωμός που βρίσκεται μπροστά από την πρόσοψη του οίκου τον ταυτίζει ως ναϊκό οικοδόμημα, δεν γνωρίζουμε όμως εάν ήταν αφιερωμένος και αυτός στην Αθηνά ή σε κάποια άλλη ομόλογη θεότητα (π.χ. στον Ποσειδώνα ή στον ήρωα Φρόντι).
Τοπογραφικό σχέδιο και αποκατάσταση του ιερού της Σουνιάδος Αθηνάς.
Κάτοψη του ναού της Σουνιάδος Αθηνάς.
Αναπαράσταση της πρόσοψης του ιωνικού ναού της Αθηνάς Σουνιάδος.
Ναός της Αθηνάς Σουνιάδος.
Ναός της Αθηνάς Σουνιάδος.
Ναός της Αθηνάς Σουνιάδος.
|
ΚΛΕΙΣΙΜΟ
