|
Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περιοχή: οδός Πανεπιστημίου 30
Έτος: 1839-1864
Περιγραφή:
Το κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών θεμελιώθηκε το 1839, βάσει σχεδίων του Δανού αρχιτέκτονα Hans Christian Hansen (1803-1883), ο οποίος, χωρίς να απομακρυνθεί από τις βασικές αρχές του κλασικισμού, δημιούργησε μια σύνθεση η οποία συνδυάζει τη μεγαλοπρέπεια του μνημείου με την απλότητα της ανθρώπινης κλίμακας, υποδηλώνοντας μια απόπειρα προσαρμογής στο τοπικό περιβάλλον. Η κάτοψη αναπτύσσεται σε ένα διώροφο διπλό "ταυ" με δύο συμμετρικές εκατέρωθεν αυλές, ώστε το σύνολο να εγγράφεται σε ορθογώνιο. Η ανέγερση της πρόσθιας πτέρυγας με το ιωνικού ρυθμού πρόπυλο, είχε ολοκληρωθεί μέχρι το έτος 1842-1843, με επιβλέποντα τον ίδιο τον μελετητή, ενώ οι υπόλοιπες πτέρυγες συνέχισαν να οικοδομούνται μέχρι και το έτος 1864, υπό τη διαδοχική επίβλεψη των Λύσανδρου Καυταντζόγλου και Αναστάσιου Θεοφιλά. Για την τμηματική συμπλήρωση του κτιρίου συνεισέφεραν οικονομικά κατά καιρούς ο Όθωνας, ο Σέρβος ηγεμόνας Μίλος Ομπρένοβιτς, ο Δημήτριος Πλατυγένης, ο Δημήτριος Μπεναρδάκης, οι αδελφοί Ιωνίδη, η Ελληνική κοινότητα Γαλαζίου κ.ά., ενώ με έξοδα του βαρώνου Σίμωνος Σίνα σχεδιάστηκαν το 1861 από τον Βαυαρό ζωγράφο Κarl Rahl οι τοιχογραφίες της ζωφόρου στην πρόσθια στοά (οι οποίες εκτελέστηκαν μετά τον θάνατό του, από τον Πολωνό Ed. Lebiedzky, το 1888-1889). Στην πρόσοψη τοποθετήθηκαν διαδοχικά οι αδριάντες του Ρήγα Φεραίου (το 1871), του πατριάρχη Γρηγόριου Ε' (το 1872), του Αδαμάντιου Κοραή (το 1875), του Γλάδστωνα (το 1885) και του Ιωάννη Καποδίστρια (το 1928). Ο ρόλος του κτιρίου του Πανεπιστημίου υπήρξε σημαντικός, όπως παρατηρεί ο Δ. Φιλιππίδης, στη διαμόρφωση ενός αξιολογικού συστήματος μορφολογίας στην Ελλάδα, ενώ η κατοπινή ανέγερση της Βιβλιοθήκης και της Ακαδημίας εκατέρωθεν, συγκρότησε ό,τι ονομάστηκε "Αθηναϊκή τριλογία" του νεοκλασικισμού.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Α. Θεόφιλος, Βραχύς έλεγχος της του αρχιτέκτονας κ. Λυσάνδρου Κανταντζόγλου καλλιτεχνικής εξετάσεως των παρά τον πρυτάνεως κ. Κ. Φρεαρίτου γενομένων έργων για την αποπεράτωσιν και ανακαίνισιν τον Εθνικού Πανεπιστημίου, Αθήνα 1865* Π. Βάκας, «Το κτίριον του Πανεπιστημίου», Ημερολόγιον της Μεγάλης Ελλάδος 1934, σ. 481-510* Κ. Η. Μπίρης, Αι Αθήναι από του 19ου εις τον 20ον αιώνα, Αθήνα 1η έκδ. 1966, 3η έκδ. 1996* Δ. Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984.
|